Sudan sokakları ve ötesiyle Venedik...

Üç aktarma yaptığımız trenlerde kalabalıktan olabilecek en eğri büğrü şekilde uyuyarak tren garına vardığımızda gün yeni ayıyordu. Tren garının kapısından dışarı adım attığımızda karşımızda büyük kanal duruyordu. Bir sürü sırt çantalı kanalın karşısına dizilmiş uyuyordu. Biz de parçalanmış uykumuza devam etmek için onlara katıldık. Polis uyanma vaktinin geldiğini söyleyince gözlerimi açtım, güneş yeni doğmuştu, karşımdan bir gondol geçiyordu. Gözlerimi Venedik'te açmıştım. Çok önceden beri gitmeyi hayal ettiğim ama büyük ihtimalle hayal olarak kalacağını düşündüğüm kentte. Antoni'yi uyur bıraktım, biraz dolanmaya başladım. Köprülerden geçtim, kent yeni uyanıyordu, sokaklar turistlerden arınıktı. Bir kadın sabahlığıyla kapıyı açtı, kapısının önü gerçekten de denize sıfırdı. Bir tekne yanaştı, içinde bir bakkalda bulunması gereken her türlü şey vardı, koli koli. Alışveriş yapıldı, tekne yoluna devam etti. Gülümsedim.
Ucuz olsun diye şehrin dışındaki bir kampta kalacaktık. Verilen tariften otobüsü bulup kampımıza doğru gittik. Denizin üstünden oldukça uzun bir geçit yapılmıştı. Venedik'in öbür tarafına geçtik, normal bir şehir olan yanına. Apartmanlar, kahvede oturan amcalar, etrafa serpiştirilmiş Pizzacılar... Özellikle insanları tekrar İtalya'ya, sıcak bir ülkeye geldiğimi hissettirdi. Keyfim yerine geldi. Heyecanlı konuşan isnanları İtalya'yı yaşanabilir bulmama yetiyor. Dükkanların önüne tabureler atıp oturmuş amca gruplarına soruyoruz yolu. Haznemizde ortak tek bir kelime olmamasına rağmen tarif etmeye çalışıyorlar. "Pizzeria"dan sola dönmemiz gerekiyor ve epey uğraştıktan sonra pizzerianın pizzacı demek olduğunu anlayıp yolumuzu buluyoruz. Kaldığımız kampta bunglo daireler ve karavanlar var. Daha ziyade yazlık bir siteyi andırıyor. Üstüne hasır çekilmiş, beyaz plastik sandalyeleri olan kafetaryada aileleriyle tatile gelmiş ergenler toplanmış, kızlı erkekli takılıyorlar, büyük ihtimalle de yazlık flörtler havada uçuşuyor. Havuzun çevresinde genellikle anneler var ve onların daha küçük çocukları. Tanıdık görüntüler...
Biz temizlenip biraz da dinlendikten sonra şehre gitmek üzere kamptan ayrılıyoruz. Otobüs durağını buluyoruz, 6 numaralı otobüsü bekliyoruz ama yanlış yerde bekliyor olmalıyız ki karşımızdaki apartmanda perdesini açan kadın bizi görüp, kılığımızdan olsa gerek ne tarafa gideceğimizi de anlayıp eliyle 6 işareti yapıyor ve köşeyi dönmemiz gerektiğini anlatıyor elleriyle. Ne yöne gideceğimizi tam anlamasak da oradan kalktık, konuşa konuşa gidiyorduk ki bir adam yanımıza geldi, "6 numaralı otobüsü mü arıyorsunuz" Nereye gideceğimizi kestiremezken biz, ne güzel bir tesadüftü yanımızdan orada yaşayan bir Türk geçmesi. Biraz lafladık, yolu tarif etti. Durağa giderken dükkan önü taburelerinde oturan bir amcam da sormasak da eliyle altı işareti yaparak gitmemiz gereken yönü gösterdi. Sanki herkes bizim otobüse ulaşmamız için birlik olmuş yol gösteriyordu. Kendimi bir oyunun içinde hissettim.
İki gün iki gece turladık Venedik labirentinde, içinde değil araba bisikletin bile işlemediği sokaklarda. Bizim arabalarımızı art arda park ettiğimiz sokaklarımız varsa onların da teknelerini park ettikleri kanalları var. Malum gondollar var, ısrarla sürdürülmeye çalışılan bir gelenek ama ne yazık ki küreselleşen dünyamızdaki her gelenek gibi onlar da git gide yapaylaşıyor. Trafik levhaları var, üstünde gondol işaretleri, tekneli trafik polisleri, iskelede benzincileri. Toplu taşıma araçları da var tabii, nispeten büyük teknelerden. Hep dinlediğim bu unsurları gördükçe gerçekten eğlendim.
Meşhur Salute kilisesi, San Marco Meydanı, camcılar, maskeciler... Bildikleriniz. "Salut" sağlık demekmiş, hapşurunca söylüyorlar. Salute meydanı da büyük veba salgınının ardından inşa edilmiş, adak niyetine. Gondolların siyah olması da aynı dönemden kalma bir gelenek. Eskiden rengarenk olan gondollar, veba salgını sırasında cesetleri taşıdıklarından siyaha boyanmış ve öyle de kalmış. Maskeler de aynı dönemin eseri, etrafta o kadar pis bir koku varmış ki insanlar maskeyle dolaşmaya başlamışlar. Bir zamanların felaketi şimdinin eğlencesi işte.
Eğer şehrin merkezinde kalsaydık tüm kenti öyle zannederdim. Kaldığımız kampın şehrin dışında olması Venedik'in öbür yüzünü görmemi sağladı. Tek kelimeyle sıradandı. Neyse ki... Yoksa gerçekliğini yitirecekti.
Venedik'i sevdin mi diye sordu pek çok kişi döndüğümde. Çoğu gittiklerinde hayal kırıklığına uğradığını, fazla harap bulduklarını söylediler. Haklı olabilirler, yine de bildiğim şehir anlayışından oldukça uzak bu kent benim için çok keyifliydi.

CENEVİZ...

Can atıyorduk Venedik'e gitmeye ama tren saatleri mi bilet sorunu mu nedir, bir şey engel olmuştu direkt oraya gitmemize. Ceneviz'e gittik, ( Evet, biliyorum Genova fakat ben inatla tarih kitaplarından öğrendiğim ismini kullanacağım) orada birkaç saat oyalanıp Venedik trenine atladık. Kısa süre içinde azıcık dolandık Ceneviz'de, ben yine epey hastaydım. Ne kadar kötü ki Ceneviz deyince aklıma hastalık, bitap düşmek geliyor. Hayır, kesinlikle yorgunluktan değildi, sinüzitim azmıştı sadece, Amsterdam'da salaklık edip ıslak saçla dışarı çıktığım için. ( yani yazın ortasındayız ya, bir şey olmaz ya, kuzeyde yazların sıcak geçmediğini gayet acı bir şekilde tecrübe ettim)
Her neyse Ceneviz diyorduk. Aklımda hastalık dışında kalan ikinci şey tren garının ötesinde ismi Galata olan yerler olmasıydı. Merak ettim, acaba bizim Galata'yla ilgisi olabilir mi diye, dönünce baktım ki alakasız değilmiş. Galata Kulesi'ni meğer haşmetli Ceneviz devletiyken onlar yapmış.
Daha önce gittiğimiz İtalya şehirlerinden sonra Ceneviz epey değişik ve karmaşık. Gerçi Roma ve Floransa da hareketliydi ama buradaki hareket onların aksine turistlikten dğeil kozmopolitlikten kaynaklanıyordu. Zenciler, Asyalılar vs. gırla gidiyordu kentin sokaklarında. Ayrıca nispeten karışık bir trafik, kirli sokaklar baş gösteriyordu. Sokak aralarında yürürken bir Zenci mahallesinden geçiverdik. Oradan çıktık, bu sefer daha da ilginç bir sokağa girdik ki bizim Beyoğlu'nun arka sokaklarını andırıyordu. Dar mı dar, o darlığa rağmen bilmem hangi amaçla binaların dibine dikilmiş iskeleler, tahta iskemlelerine bacaklarını açarak oturmuş penye gecelikli sigara tüttüren yaşlı fahişeler ve yanlarında tip adamlar, hepsinin tip tip bakışları altında geçiverdik sokaktan.
Daha anlatmaya değer bir şey yoktu galiba ya da benim gözüm hiçbir şey görmediği için hatırlamıyorum. Neyse ki korkunç tren yolculuğuna rağmen Venedik'e vardığımda gayet iyiydim.

lüksemburg

Pazar günüydü Lüksemburg'a gittiğimizde. Zaten sakin olan Avrupa sokakları pazar günleri iyice sakin oluyor. Onun etkisiyle herhalde, bu küçücük ülkenin topraklarında gezerken kayda değer hiçbir hareket belirtisiyle karşılaşmadık. Açlıktan yürüyemez haldeydik ve açık bulduğumuz tek yer bir dönerciydi. Avrupa'da döner yememe kararımızı bozup oraya girdik. Türkiye'de yediğim dönerlerden sonra epey iyiydi aslında, bol malzemeli, kocaman ekmekli, tıka basa doyurucu.
İki kattan oluşuyor gibi Lüksemburg. Bir vadiye kurulmuş, daha tarihi olan alt kat, merdivenlerle veya şehrin kimi yerlerindeki asansörlerle iniyorsunuz ve caddelerin, bankaların vs. bulunduğu üst kat.
Sabahtan akşama bir gün geçirdik, dolandık Lüksemburg'da. Aklımda kalan gri çatılı binalarıyla vadinin dibine kurulmuş binalar, banklar, boş caddeler. Geneve gibi, burası da hiç cezbetmedi. Herhalde fazla düzenli, sakin, güvenli şehirlere asla ısınamayacağım.

tehlikeli (!) oyuncak Brugge...

Amsterdam tren garına geldiğimizde nereye gitsek nereye gitsek diye düşündük bir süre. Sonra hosteldeki elemanın Brugge diye bir yer tavsiye ettiğini hatırladık. Rotamızı oraya çevirdik. Yaklaşık bir saatte de oradaydık. Tren garının hemen çıkışında hiç görmediğim kadar çok bisikleti bir arada gördüm. Meğer turistler gezsin, sonra da oraya bıraksın diye konuşmuş bisikletler. Biz yine de yolumuza yaya devam ettik. Yemyeşil bir parkı geçip şehrin sokaklarına ulaştık. Ufacık, sevimli ve oldukça turistik bir yerdi. Gerçekten de Ortaçağ'dan kalmış gibiydi. Legolardan yapılmış evlermişçesine. Kente kanallarından ötürü "Kuzeyin Venediki" deniyormuş. Buram buram güvenlik kokan bir kentti. Bir süre meydanında oturduk, yanımızda kentin yerlisi olduğu belli bir ergen grubu oturuyordu. Punk modunda takılıyorlardı ama İsviçredekiler gibi değillerdi, yani bakışlarında tuhaflık boşluk hissi yerine ergen hevesleri parlıyordu. Oradan kalktık, dolanmaya başladık biraz ve uyku tulumumuzun yanımızda olmadığını fark ettik. Tekrar meydana döndük ve o gençlere görüp görmedeiklerini sorduk. "Burası Brugge, tehlikelidir, koyduğun şeyi bir daha bulamazsın" diye ahkam kesti içlerinden biri. Güldük içten içe, biz Türkiye'den geliyoruz evladım, koyduğun şeyi bırak kendini sağ bulduğunda şükrediyorsun, senin Brugge bize vız gelir tırs gider. Nitekim uyku tulumu da bıraktığımız yerde- Tenten dükkanının önünde- aynen duruyordu.
Oyuncak bebekleri, çikolataları, dantelleri epey güzeldi, bakmakla yetindik. Bunlarla tanınıyormuş Brugge. Ama bence kentin asilzadeleri, namlarını fazla duyurmaya gerek görmeden kanallarda gezinen kuğulardı.
Turistik olmayan sokaklar fazlasıyla boştu. Hava karardığında o sokaklarda yürüyorduk, kent terk edilmiş gibiydi. Sokaklardan insanlar, arabalar geçmediği gibi ışıkları yanan evlere de çok ender rastlıyorduk. Gezerken gezerken yolumuza bir techno parti çıktı. Sokakların ıssızlığına inat kalabalıktı bu parti. Techno sevmeyen iki kafadar olarak oradan sıyrıldığımızda yine ıssız sokaklarda dolaşmaya başladık. O sessizlikte gitar sesi ilişti kulağıma ve sesi takip ettik. Bu sefer de orta yaş üstünün takıldığı bir rock'n roll konserine ulaştık. Orada epey takıldık. Anladım ki Avrupa'da rocn'n roll dinlemek nostalji yapan yaşlılara kalmış, gençler technoya takılıyor. Oralardaki rock dalgaları bize geç ulaştığından herhalde hala demode bulmuyoruz ya da ben trendleri çok takip etmediğimden orada kalmışım ama şikayetçi değilim.
Bir şişe şarap alıp kanalların birinin yanına kurulduk, bir güzel içtik. Güzel bir akşamdı. Daha önce adını bile duymadığım bir kent keşfetmek ve bu kentin sevimli olması da keyifli. Yaşar mısın diye sorsanız asla orada yaşamak istemem, o ayrı. Bir yerin fazla turistik olması doğallığından bir şeyler alıp götürdüğünden -mesela eskiden gerçekten insanları taşıyan faytonlar artık sadece turistlere fantezi yaşatmaya yarıyor- ve orası aşırı derecede düzenli, sakin sokaklı ve küçük olduğundan. Vay be burada insanlar yaşıyor dedirten evler, sokaklar çok ama Türkiye'nin karmaşasından sonra orada sıkılmayacak kadar yaşlanmadım henüz. Kaosa alışmışım, aksi sıkıcı geliyor.

Amsterdam...

Namını yaşı ilerlemiş olanların laleler ve değirmenlerle, gençlerin uyuşturucu ve seksle andığı Amsterdam... Yine korkunç bir yağmur karşıladı bizi. Bu sefer hostelde kalacaktık ve orayı bulana kadar sırılsıklam olduk. Altı kişilik bir odamız vardı, yanlış hatırlamıyorsam Finlandiyalı bir erkek vardı sadece. Brugge'dan geldiğinden, çok güzel bir ortaçağ kenti olduğundan bahsetti. Bundan sonraki hedefi trenle on gün sürecek bir yolculukla Rusya üzerinden Japonya'a varmakmış. Hürmet ettim. Biz yırtınarak üç haftalık Avrupa seyahatine çıktık diye sevinirken insanlar olayı aşmış.
Haritası yarım bir örümcek ağını andıran, kanalları olan kent. Bakalım başka neleri neleri varmış dedik... Malum, Van Gogh Müzesi, Anne Frank evi var fakat görsel sanatlardan anlamayan ve Anne Frank'ın günlüklerini okumamış biri olarak vazgeçtim. Eğlenceli olur diyerek müze hakkımı Madame Tussaud'dan yana kullandım. Öncelikle kentin tarihinin anlatıldığı (boğuk bir İngilizce vardı ve yarım yamalak anladım) bölümden geçtim. İşkencehaneleri canlandırmışlar, oldukça ve balmumu heykel sandığım şeyler bir anda üstüme çullanınca yüreğimi oracıkta bırakıverecektim. Her şeyin bir oyun olduğunu bilmeme rağmen duyduğum karşı konulmaz korku hala düşündürüyor. Gerisinde malum pek çok ünlünün heykelleri.
Bir süre Dam Meydanı'nda takılıp sokak sanatçılarını, break dansçıları izledik. Kentlerde genellikle rast gele dolanıyorduk. Orada da öyle yaparken meşhur Red Light sokağına vardık. Herkesin anlattığı gibi işte. Tabii ki hiç bu kadar çok fahişenin ve ot kokusunun bir arada bulunduğu ortama girmemiştim. Seks shoplarda da kültürümü genişletmeyi elbet ihmal etmedim. Ot ve seks turizmi, belli ki birçok insanı böylece memlekete çekip iyi gelir elde ediyorlar. Elbette yapacaklar ama Türkiye'ye döndüğümde Amsterdam'a gidip de ot içmediğimi söyleyince herkes garip baktı, e niye gittin ki dercesine. Burada kullanmadığım bir maddeyi oraya gittiğimde kullanmak zorundaymışım gibi veya oraya sadece bunun için gidilirmiş gibi.
Amsterdam bence kanallarıyla, bisikletlerin turladığı sokaklarıyla sevimliydi. Yine de bende çok iz bıraktığını söyleyemem. Herkesin beklentisi farklı işte...

zürich...

Zürich'e dair hatırladıklarım çok hayal meyal aslında. Bardaktan boşanırcasına yağan yağmur ve üşütmem yüzünden pek bir şey anlamadım. Belki de bunun etkisiyle kente ısınamadım. Bern'den sonra oldukça büyük fakat sevimsiz gözüktü. Sokaklarında takılan, yatan kalkan punklarını hatırlıyorum. "afedersiniz 1 euronuz var mı" diye soruyorlar, olmadığını söyleyince özür dileyip gidiyorlardı. "yerim lan sizin serseriliğinizi ben" diyordum içimden. :) gece tren garının yakınında bir köşeye sıvıştık, Türk taksicilerin muhabbetlerini dinleye dinleye uyuduk. Ertesi gün yapmur yağmur yağmur... Biliyorum, çok yetersiz bir izlenim yazısı oldu bu ama kendimi hiçbir şeye dikkat edemeyecek kadar hasta hissediyordum. Amsterdam'a gece treni vardı ve on iki saat sürüyordu. Yolda uyuyup kendime gelmem için rotayı kuzeye çevirdik....